در پروسه هوشمندسازی خانه در تهران معمولا سیستم روشنایی خانه اهمیت زیادی دارد. استفاده از کلید هوشمند یکی از کارهایی است که در خانه‌های هوشمند انجام می‌دهند. کلید هوشمند در کنترل سیستم روشنایی خانه و متصل شدن به سایر وسایل هوشمند نقش دارد. کلیدهای هوشمند شامل دو نوع بی‌سیم و با‌سیم هستند. این کلیدها به نسبت قابلیت‌هایی که دارند؛ کاربردهای مختلفی پیدا می‌کنند.
معرفی سیستم‌های هوشمند سیمی و بی‌سیم و انواع کلیدهای آن‌ها
پیش از پرداختن به موضوع کلید لمسی هوشمند، لازم است نگاهی به ساختار کلی سیستم‌های خانه هوشمند بیندازیم. سیستم‌های هوشمند به‌طور کلی به دو دسته‌ی سیمی (Wired) و بی‌سیم (Wireless) تقسیم می‌شوند. در سیستم‌های سیمی، تمامی تجهیزات از جمله کلیدها، سنسورها و کنترل‌کننده‌ها به‌وسیله‌ی کابل‌کشی مخصوص به کنترل مرکزی متصل می‌شوند. این مدل معمولاً در ساختمان‌های در حال ساخت استفاده می‌شود و از نظر پایداری، امنیت و سرعت انتقال فرمان، نسبت به مدل‌های دیگر مزیت دارد. در مقابل، سیستم‌های بی‌سیم نیاز به کابل‌کشی ندارند و ارتباط میان اجزا از طریق پروتکل‌هایی مانند Wi-Fi، Zigbee یا Z-Wave برقرار می‌شود. این گزینه انتخابی ایده‌آل برای خانه‌های آماده و پروژه‌های بازسازی است.
با توجه به نوع سیستم هوشمندسازی، نوع کلیدهای هوشمند مورد استفاده نیز متفاوت است. در سیستم‌های سیمی، معمولاً از کلیدهای تحت شبکه KNX، BUS یا Modbus استفاده می‌شود که مستقیماً با کنترلر مرکزی در ارتباط هستند و عملکردی کاملاً هماهنگ و پایدار دارند. این کلیدها از نظر طراحی و قابلیت‌های برنامه‌ریزی نیز پیشرفته‌تر هستند. اما در سیستم‌های بی‌سیم، از کلیدهای وای‌فای، بلوتوثی یا دارای پروتکل‌های Zigbee و Z-Wave استفاده می‌شود که نصب آسان‌تری دارند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد سیستم هوشمند سیمی و بدون سیم، مقاله “تفاوت سیستم هوشمندسازی بی سیم و سیمی” را مطالعه کنید
نحوه کار کلید لمسی در سیستم هوشمند سیمی
در سیستم‌های هوشمند سیمی، معمولاً از کلیدهایی با پروتکل‌هایی نظیر KNX، BUS، Modbus یا S-BUS استفاده می‌شود، در این پروتکل سیمی، به جای سیم کشی و اتصال برق 220 ولت، یک کابل KNX و یا شبکه متصل می‌شود که هم کلید لمسی پروتکل سیمی را تغذیه میکند و هم وظیفه انتقال داده را ایفا میکند. این کلیدها مستقیماً به تجهیزات تابلویی(رله) متصل می‌شوند و نیاز به طراحی و کابل‌کشی از پیش تعیین‌شده دارند. محصولات رایج در این دسته شامل کلیدهای لمسی چند کاناله، پنل‌های کنترل دما و نور، تاچ پنل‌های هوشمند و رله‌های مرکزی هستند. این تجهیزات معمولاً به صورت هماهنگ در یک بستر مشترک کار می‌کنند و امکان تعریف سناریوهای پیچیده را دارند؛ به‌طور مثال، با لمس یک کلید می‌توان چراغ‌ها، پرده برقی و سیستم صوتی را همزمان کنترل کرد. پایداری بالا، تأخیر کم و امنیت بیشتر از مزایای این سیستم‌هاست.
نحوه کار کلید لمسی در سیستم هوشمند بی سیم
در مقابل، سیستم‌های هوشمند بی‌سیم بیشتر به واسطه‌ی کلیدهای وای‌فای، Zigbee، Z-Wave یا RF شناخته می‌شوند. این کلیدها نیازی به کابل‌کشی خاص ندارند و به‌سادگی جایگزین کلیدهای سنتی موجود می‌شوند. محصولات این دسته شامل کلید لمسی وای‌فای، از کلیدهای تک، دوپل، سه پل، تا دوازده پل با قابلیت اتصال به اپلیکیشن، رله‌های بی‌سیم پشت کلیدی و حتی کلیدهای قابل حمل یا قابل نصب روی دیوار بدون سیم‌کشی هستند. نحوه عملکرد آن‌ها به این صورت است که هر کلید با اتصال به شبکه وای‌فای یا یک هاب مرکزی، از طریق اپلیکیشن موبایل یا دستیار صوتی مانند Alexa یا Google Assistant کنترل می‌شود. سرعت نصب بالا، انعطاف‌پذیری و امکان توسعه آسان از ویژگی‌های شاخص این سیستم‌هاست.
کلید هوشمند چیست؟
کلید لمسی هوشمند یکی از اجزای اصلی خانه‌های هوشمند است که جایگزین کلیدهای سنتی روشن و خاموش می‌شود. این کلیدها دارای انواع مکانیکی، لمسی و یا فشاری هستند که با یک لمس ساده فرمان روشن یا خاموش شدن چراغ‌ها و تجهیزات را صادر می‌کنند. اما تفاوت اصلی آن‌ها با کلیدهای معمولی در قابلیت کنترل از راه دور، برنامه‌ریزی، اتصال به اینترنت و تعامل با سایر اجزای هوشمند خانه است. این کلیدها در مدل‌های مختلف یک پل، دو پل، سه پل یا حتی ترکیبی با کلید پرده و سناریوهای خانه عرضه می‌شوند.
کاربرد کلید لمسی هوشمند فراتر از روشن و خاموش کردن ساده‌ی چراغ‌هاست. کاربران می‌توانند با استفاده از اپلیکیشن موبایل یا دستیار صوتی مانند Google Assistant یا Alexa، از هر نقطه‌ای چراغ‌ها را کنترل کنند، زمان‌بندی خاصی برای روشنایی تعریف کنند، یا حتی سناریوهایی مانند «خروج از منزل»، «مطالعه»، یا «استراحت» را فعال کنند که به‌صورت همزمان چند عمل را انجام دهد (مثلاً خاموش کردن همه چراغ‌ها و فعال کردن سیستم امنیتی). این کلیدها در اتاق‌های خواب، پذیرایی، راهروها، آشپزخانه، دفاتر کار و حتی فضاهای تجاری به‌خوبی کاربرد دارند و علاوه بر افزایش راحتی و امنیت، به زیبایی دکوراسیون نیز کمک می‌کنند.
کلید هوشمند چطور کارمی‌کند؟
کلید هوشمند با سیم‌کشی به سیستم الکتریکی متصل شده و قادر است جریان برق در این سیستم را به کمک ریموت یا دکمه روی دیوار یا اپلیکیشن موبایل کنترل کند. در‌صورتی‌که تنظیمات این کلید هوشمند به درستی انجام شود و سیستم به شبکه متصل شود؛ کنترل سیستم روشنایی به سادگی انجام می‌شود. داخل کلید یک مبدل وجود دارد که به کمک آن می‌توان به شبکه محلی با گوشی هوشمند و اپلیکیشن مربوطه متصل شد. این سیگنال معمولا از طریق پروتکل‌های اتوماسیون مانند WiFi، blutooth، Zigbee یا Z-Wave ارسال می‌شود. معمولا سیستم روشنایی شامل یک هاب و چند کلید هوشمند است که می‌تواند با ارسال سیگنال به هاب، میزان و وضعیت روشنایی را تغییر دهد.
ویژگی‌های کلیدهای هوشمند
کلید لمسی هوشمند از مهم‌ترین ابزارها برای هوشمندسازی خانه در تهران هستند که مزایا و قابلیت‌های زیادی دارند. ویژگی‌های کلیدهای هوشمند باعث شده است که افراد ترجیح بدهند برای تنظیم نور خانه از این کلیدها بهره ببرند. مهم‌ترین مزایا و قابلیت‌های کلیدهای هوشمند عبارت‌اند از:
کارایی بدون اینترنت
کلیدهای برق هوشمند از کار نمیفتند و می‌توانند؛ مانند کلیدهای برق معمولی کار کنند. البته درصورت نبودن شبکه باید برای روشن و خاموش کردن برق مانند کلیدهای معمولی دکمه را لمس کنید. این قابلیت برای افرادی که ترجیح می‌دهند به صورت معمولی هم از کلید برق استفاده کنند؛ خوشایند است.
کنترل از راه دور با اپلیکیشن گوشی
افراد با هدف راحتی و آسایش بیشتر، اقدام به هوشمندسازی خانه می‌کنند. به کمک کلید هوشمند دیگر مجبور نیستید برای روشن و خاموش کردن لامپ‌ها از جایتان حرکت کنید بلکه می‌توانید در هر جا با اپلیکیشن‌های موبایل این کار را انجام دهید.
امنیت و آرامش خاطر
خیلی از اپلیکیشن‌ها با امکاناتی مانند تعریف سناریو و برنامه‌دهی کار می‌کنند. به‌این‌ترتیب شما می‌توانید حتی در صورت عدم حضور روشن و خاموش شدن لامپ‌های خانه را کنترل کنید.
صرفه‌جویی در مصرف برق و کاهش هزینه‌ها
کلیدهای هوشمند حتی زمانی که خاموش باشند؛ هنوز به یک منبع انرژی نیاز دارند. میزان این مصرف انرژی بسیار ناچیز است که تاثیری روی قبض برق ندارد. درمقابل امکان کنترل سیستم روشنایی درنهایت باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود.
دارای سنسور خودکار
برخی از کلیدهای هوشمند دارای سنسور خودکار هستند. سنسورهای خودکار شامل دو نوع مختلف هستند. یکی بر‌اساس تشخیص حرکت باعث روشن شدن لامپ‌ها می‌شود و دیگری لمسی هستند. سنسور دوم مدل جدید از کلیدهای برق هستند که به جای کلید معمولی، صفحه لمسی دارند. این کلیدها معمولا از نظر ظاهر و زیبایی، از کلیدهای معمولی بهتر هستند.
هماهنگی با دیگر تجهیزات خانه هوشمند
کلیدهای هوشمند به دیگر وسایل هوشمند خانه متصل شده و تعامل خوبی با آن‌ها دارند. شما می‌توانید سناریوهای مختلفی را برای روشن کردن خانه تعریف کنید که شامل عملکرد خودکار چند وسیله به صورت همزمان می‌شود.
تفاوت کلیدهای هوشمند و لامپ‌های هوشمند
هر کدام از این‌ها مزایا خودشان را دارند. البته اگر لامپ و کلید هوشمند در ارتباط با هم کار کنند؛ کاربر می‌تواند سناریوهای هوشمند کامل‌تری برای وسایل در نظر بگیرد؛ اما بنابر برخی دلایل، افراد خرید کلیدهای هوشمند را به لامپ هوشمند ترجیح می‌دهند:
- همه اعضا خانواده می‌توانند از کلیدهای هوشمند استفاده کنند؛ حتی آن‌هایی که اپلیکیشن مربوطه را در گوشی خود نداشته باشند.
- کلیدهای هوشمند به شما این امکان را می‌دهد که هر کدام از لامپ‌ها را به انتخاب خودتان روشن کنید.
- کلیدهای هوشمند قیمت مناسب‌تری دارند.
سوالات متداول
کلید هوشمند چه تفاوتی با کلیدهای معمولی دارد؟ کلید هوشمند علاوه بر عملکرد فیزیکی روشن و خاموش کردن، قابلیت کنترل از راه دور از طریق موبایل، تعریف زمان‌بندی روشنایی، اتصال به سیستم خانه هوشمند و اجرای سناریوهای مختلف را دارد. این کلیدها به کاربران اجازه می‌دهند بدون نیاز به حضور فیزیکی، روشنایی یا سایر تجهیزات برقی را کنترل کنند.
آیا می‌توان کلید هوشمند را در خانه‌های غیرهوشمند نیز استفاده کرد؟ بله. بسیاری از کلیدهای هوشمند جدید به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که حتی بدون داشتن سیستم کامل خانه هوشمند نیز قابل استفاده هستند. تنها با داشتن وای‌فای و اپلیکیشن مرتبط می‌توانید از امکانات آن‌ها بهره ببرید.
آیا نصب کلید هوشمند نیاز به سیم‌کشی خاص دارد؟ در اغلب موارد، کلیدهای هوشمند جایگزین کلیدهای سنتی می‌شوند و نیاز به سیم‌کشی جدید ندارند. با این حال، برخی مدل‌ها برای عملکرد بهتر نیاز به سیم نول (N) دارند. بهتر است قبل از خرید، با یک تکنسین مشورت شود.
آیا می‌توان کلید هوشمند را با دستیار صوتی مثل الکسا یا گوگل هوم هماهنگ کرد؟ بله، بسیاری از کلیدهای هوشمند با دستیارهای صوتی مانند Amazon Alexa، Google Assistant یا Siri سازگارند و می‌توانید با فرمان صوتی چراغ‌ها یا وسایل متصل را کنترل کنید.
آیا کلیدهای هوشمند ایمن هستند؟ اگر از برندهای معتبر و سیستم‌های رمزنگاری قوی استفاده شود، کلیدهای هوشمند امنیت بالایی دارند. با این حال، به‌روزرسانی مداوم نرم‌افزار، انتخاب رمزهای عبور قوی و عدم استفاده از شبکه‌های وای‌فای عمومی، برای حفظ امنیت توصیه می‌شود.
